top of page

Shanty's

De herkomst van shanty’s is niet aan één continent, land of volk toe te schrijven. Afhankelijk van de herkomst van de persoon die het woord uitspreekt heb je het over shanty, shantie of chantie. Of ze nou uit Holland, Engeland, Ierland, Frankrijk, de Verenigde staten of waar dan ook kwamen, iedereen bedoelde daarmee de werkliedjes die men zong op de ‘tall ships’ de zeilschepen uit vroeger tijden.

Hoewel de meeste shanty’s tegenwoordig in de Engelse taal worden gezongen zijn er shanty’s in alle talen van de grote zeevarende naties. Want uit welk land een zeeman ook afkomstig was, er moest gewoon kei en keihard gewerkt worden aan boord van de enorme zeilschepen en de enige manier om dat te doen was door het gezamenlijk, with all hands en zingend in een ritme te doen.

 

In tegenstelling tot nu hadden shanty’s vroeger nauwelijks tot geen entertainmentwaarde. Het enige doel van deze werkliedjes was het zware werk enigszins te vergemakkelijken. Alle werkzaamheden moesten namelijk op handkracht en met “vereende krachten” worden verricht. Samen werken aan zwaar werk gaat, zo wist men, het gemakkelijkst en het efficiëntst in een geschikt tempo. Niets is daarvoor meer geschikt dan een ritmisch lied.

​

Zelfs nu we die shanty’s niet meer nodig hebben om het werk op de zeeschepen te kunnen uitvoeren, begrijpt iedereen dat je bij het ophalen van een anker een ander ritme toepast dan bij het brassen van de fok of het bedienen van de bilgepomp. Voor elk soort werk op een schip dat al zingend gemakkelijker kon worden uitgevoerd ontwikkelde zich na verloop van tijd dan ook een shanty met een voor dat soort werk geschikt ritme.

​

De shanty’s die wij en andere shantykoren zingen zijn vermoedelijk niet erg oud. Misschien maar honderdvijftig tot tweehonderd jaar. Het is echter aannemelijk dat de traditie van zingend werken al zo oud is als het bestaan van grote schepen.


Als je een beetje in de geschiedenis van shanty’s duikt is het wel bijzonder om vast te stellen dat de liedjes soms enorm veranderd zijn sinds de eerste vastlegging van de gezongen tekst. Ze groeiden mee met de omstandigheden en behoeften  van de bemanningen op de zeilschepen.

 

Ook is de herkomst van de teksten soms erg verrassend. Op onze website kunt u er meer over lezen maar ook op het internet is er veel interessants over te ontdekken. Speciaal aan te bevelen op dit gebied zijn de boeken over shanty’s door Stan Hugill, een echte ‘chantie man‘ en maritiem historicus die ruim vierhonderd Engelstalige ‘chanties’ heeft gedocumenteerd.

bottom of page